سهیل هوایی

آقای دکتر کنون ، استاد دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد می گوید:
( بسیاری از مردم تصور می کنند که قلب دائما کار می کند ولی در حقیقت بعد از هر ضربان انقباضی، استراحت معینی برای قلب وجود دارد. وقتی که بطور متوسط در هر دقیقه 70 بار نبض می زند معنایش این است که قلب فقط 9 ساعت از 24 ساعت را کار کرده و 15 ساعت بقیه را استراحت می کند مثل قلبتان همیشه قبل از احساس خستگی استراحت کنید.)

تردیدی نیست که وظیفه اصلی پزشک، تشخیص و نتیجتا درمان بیماری‌هاست. تشخیص و درمان هر دو مهم هستند چرا که درمان صحیح تنها بعد از تشخیص صحیح امکان‌پذیر است. ترقیات روزافزون علم پزشکی و توسعه شگرف تکنولوژی به پیدایش راه‌حل‌های جدید تشخیصی و درمانی منجر شده است که یکی از آنها دانش نوپای پزشکی هسته‌ای است، دانشی که هم در عرصه تشخیص و هم درمان تحولاتی بپا نموده است. امروزه با بهره‌گیری از ردیاب‌های رادیواکتیو، بسیاری از بیماری‌ها را می‌توان با دقتی بالا و سهولت زیاد (حداکثر به‌ وسیله یک تزریق ساده داخل وریدی) در ابتدایی‌ترین مراحل کشف کرد. تشخیص سریع آنفارکتوس‌های مغزی یا قلبی، آمبولی ریوی و عفونت استخوان که از اورژانس‌های پزشکی بشمار می‌روند از جمله این موارد می‌باشند.

 با کمک رادیوایزوتوپ‌ها می‌توان محل خونریزی‌های حاد داخلی را با دقت ٥/٠ میلی‌لیتر در دقیقه شناسایی کرد. سطح خونی بعضی مواد یا دارو‌ها را با دقت در حد پیکوگرم تعیین نمود و یا در بعضی بیماران دارای مشکلات قلبی و آزمایش‌های به ظاهر طبیعی میزان احتمال وقوع آنفارکتوس قلب و حتی محل آن را پیش‌بینی کرده وامکان درمان بموقع آنان را فراهم آورد. در حال حاضر یکی از روش‌های سودمند تصویربرداری در پزشکی را تکنیک‌های پزشکی هسته‌ای تشکیل می‌دهند. در این گونه آزمایش‌ها ابتدا مقدار اندکی از یک ماده رادیواکتیو بی‌خطر (دارای حداقل انرژی و نیمه عمر کوتاه) برای بیمار تجویز شده و سپس طرح عضو یا سیستم خاصی از بدن تهیه می‌شود. طرح یا تصویر بدست آمده علاوه بر نمایش آناتومی، بیشتر ناظر بر عملکرد و فیزیولوژی عضو مربوطه است که با کمک تجهیزات پیشرفته، درصد عملکرد را نیز می‌شود محاسبه کرد. همچنین با استفاده از تکنیک توموگرافی (SPECT) ، عضو مربوطه را در زوایا و در سطوح مختلف فضایی بدقت می‌توان مورد ارزیابی قرار داد.

در حال حاضر، یکی از هزاران مرکز پزشکی هسته‌ای فعال جهان، مرکز پزشکی هسته‌ای پرتو است. این مرکز رسما کار خود را از سال ١٣٧٨در شمال تهران آغاز کرد. ولی اولین گام‌ها برای راه‌اندازی آن از 20 ماه قبل از آن تاریخ برداشته شد. چرا که مؤسسین آن دقت و سخت‌گیری زیادی در انتخاب محل و طراحی ساختمان و انتخاب نوع تجهیزات تصویربرداری داشتند. گروه‌های کارشناسی مختلف در خلال مراحل مختلف آماده‌سازی ساختمان از محل بازدید به عمل آوردند و نظرات تخصصی آنها تا حد امکان مورد توجه قرار گرفت. همینطور درخصوص نوع دستگاه تصویرساز، نوع دستگاه آزمون ورزش (جهت اسکن قلب) و سایر تجهیزات وابسته بارها با شرکت‌های مختلف مذاکراتی انجام شده و نهایت دقت بخرج داده شد.